1. Kurczęta odchowane w chowie przydomowym jako źródło pozyskania zdrowej żywności – w artykule postaram się wykazać, że chów przydomowy kurek i kurcząt może być atrakcyjną formą pozyskania zdrowej żywności oraz okazją do posiadania atrakcyjnej hodowli przydomowej. Moje wieloletnie obserwacje rynku kurcząt odchowanych w Polsce pokazują różnorodność gospodarstw domowych prowadzących chów przydomowych kurcząt. Najczęściej chów przydomowy kurek i kurcząt prowadzą rolnicy, działkowcy oraz osoby mieszkające poza miastem niezwiązane zawodowo z rolnictwem.
Jajko od początku ludzkości traktowane było jako cenny składnik diety człowieka. Przeznaczenie jajka do zapewnienia ochrony i wyżywienia rozwijającego się pisklaka w naturalny sposób gwarantowało jego wysoką wartość odżywczą. Jajko zawiera cenne białka, karotenoidy (odpowiedzialne za wybarwienie żółtka) i cenne kwasy tłuszczowe w optymalnych proporcjach. Niedocenianym składnikiem jajka jest białko zawierające wyjątkową substancję antybakteryjną o nazwie lizozym stosowaną szczególnie w leczeniu noworodków. Niestety nie każde jajko posiada tak wyjątkowe właściwości. Uwarunkowania produkcji przemysłowej powodują, że jajko kupowane w sklepie często nie spełnia naszych konsumenckich oczekiwań. Poniżej opiszę kilka typowych mankamentów jajek z produkcji przemysłowej:
– nienaturalne lub zmieniające się wybarwienie żółtka w czasie smażenia lub gotowania spowodowane dodaniem syntetycznych barwników do mieszanki paszowej o niskim poziomie naturalnych karotenoidów (syntetyczne barwniki zawarte w treści jajka są toksyczne dla człowieka potwierdza to zakaz ich stosowania w niektórych krajach w tym kilku stanach USA)
– w świeżym jajku występujące wodniste białko jest objawem złego wchłaniania składników pokarmowych i niskiej wartości odżywczej jajka, spowodowane jest infekcją bakteryjną w jelitach lub typowym dla chowu klatkowego dysfunkcją wątroby
– nieprzyjemny zapach treści świeżego jajka spowodowany może być: użyciem niewłaściwych surowców do mieszanki paszowej np. makuch rzepakowy daje rybi zapach jajka, dysfunkcją wątroby prowadzącą do zaburzenia wchłaniania, pozostałościami niektórych substancji leczniczych powodujących również uczulenia szczególnie u dzieci i osób starszych.
Odrębnym zagadnieniem jest chów przydomowy kurcząt ras mięsnych określanych mianem brojlerów. Obecne rasy brojlerów kurzych lub indyczych są produktem manipulacji genetycznych prowadzonych przez wyspecjalizowane przedsiębiorstwa zajmujących się biotechnologią. Na świecie są obecnie tylko trzy firmy prowadzące prace nad nowymi rasami brojlerów kurzych. Uzyskanie tak szybkiego przyrostu wagi w trakcie odchowu (2kg w 37 dni) było możliwe dzięki zmodyfikowaniu gospodarki hormonalnej brojlera. Organizm brojlera wydziela o wiele wyższe poziomy hormonu wzrostu w porównaniu do kurcząt ogólnoużytkowych. Wysoki poziom hormonu wzrostu w ciele brojlera skutkuje u konsumenta skłonnością do otyłości, u dzieci szybszym wzrostem oraz wcześniejszym dojrzewaniem płciowym (szczególnie u dziewczynek). Często szybki wzrost brojlerów przypisuje się „paszy z antybiotykami i hormonami”. Prawdziwa przyczyna tak szybkiego wzrostu tkwi w samym brojlerze, mieszanka paszowa musi posiadać tylko odpowiedni poziom składników odżywczych, by wykorzystać genetyczny potencjał. Sytuacja taka powoduje, że spożywanie mięsa brojlerów tuczonych w chowie przydomowym na własnych paszach nie chroni konsumenta przed opisanymi wcześniej negatywnymi skutkami.
W przeciwieństwie do chowu przemysłowego kurczęta i kurki ogólnoużytkowe w chowie przydomowym gwarantują pozyskanie jajek i mięsa o najwyższej wartości odżywczej oraz wyjątkowym smaku. Kurki i kurczęta poprzez swój wygląd i zachowanie stanowią również atrakcję dla dzieci i dorosłych oraz stanowią ozdobę naszego podwórka. Młode kurczęta odchowane przygotowane do dalszego chowu przydomowego można nabyć w wyspecjalizowanych hodowlach na terenie całej Polski.